Zo gebruik je WSL op Windows 11: de volledige beginner’s gids

Het opzetten van WSL op Windows 11 is eigenlijk best simpel, maar soms gaat het niet helemaal zoals je zou willen. Of het nu gaat om het inschakelen van de feature, het installeren van je favoriete Linux-distributie, of dat de terminal niet helemaal meewerkt, met wat praktische tips voorkom je een hoop frustratie. Misschien wordt de WSL-command niet herkend, of weigert je distro om te starten na de installatie. Hoe dan ook: deze gids helpt je om problemen aan te pakken en Linux soepel in te richten op je Windows-pc. En eerlijk is eerlijk, zodra het werkt, vraag je je af waarom je het niet eerder hebt gedaan.

Hoe je WSL gebruikt op Windows 11

Volg deze stappen en let op de kleine dingen — soms is het gewoon een kwestie van een vinkje dat je moet aanzetten of een command dat je moet herhalen. Als WSL eenmaal draait, kun je Linux-commando’s en -apps gebruiken binnen Windows, zonder gezeur met dual-boot of virtualisatie. Best wel chill als je het mij vraagt, maar ja, soms kost het even wat geknoei om het werkend te krijgen.

Schakel WSL in – en check of het echt actief is

Ten eerste moet je de Windows Subsystem for Linux inschakelen. De meest gebruikelijke manier is via Windows-onderdelen in- of uitschakelen, maar dat werkt niet altijd perfect. Soms moet je het via de commandline doen.

Open PowerShell als administrator (rechtermuisknop op het icoon en kies “Uitvoeren als administrator”). Voer dan dit commando in:

dism.exe /online /enable-feature /featurename:Microsoft-Windows-Subsystem-Linux /all /norestart

Dit dwingt Windows om de WSL-onderdeel daadwerkelijk aan te zetten, wat handig is als de GUI-optie niet werkte of als je een kapotte installatie probeert te herstellen. Daarna zet je ook de optionele Virtual Machine Platform aan met:

dism.exe /online /enable-feature /featurename:VirtualMachinePlatform /all /norestart

Herstart je pc daarna. Want ja, Windows moet het weer even opnieuw laten ‘landen’. Het is wat omslachtig, maar zo gaat het meestal het snelst.

Update naar WSL 2 – en maak je distro klaar voor de toekomst

Na de herstart, open opnieuw PowerShell als beheerder en check welke WSL-versie je standaard hebt:

wsl --list --verbose

Als je distro op versie 1 staat, of als je gewoon wilt dat alles sneller en soepeler loopt (en dat wil je), zet je WSL 2 op als standaard met:

wsl --set-default-version 2

Dit is echt een aanrader, want WSL 2 geeft Linux echt een flinke upgrade – het gebruikt een volledige Linux-kernel, wat veel beter werkt en meer compatibiliteit biedt. Soms lukt dat niet meteen, bijvoorbeeld door oude features of een niet-gepdatet systeem. In dat geval kun je hetzelfde: herhaal de stappen, zorg dat je systeem geüpdatet is, of probeer het opnieuw na een herstart. Een klein beetje geduld – soms moet je gewoon even wachten op een Windows-update of herstart.

Installeer je favoriete Linux-distributie – het leukste deel (geloof me)

Ga naar de Microsoft Store en zoek naar Ubuntu, Debian, Kali, of een andere distro die je aanspreekt. Klik op ‘Installeren’ en wacht even – dat kan een paar minuten duren, afhankelijk van je internetverbinding.

Heb je problemen om het te vinden? Controleer dan eerst of WSL goed staat ingeschakeld en of je systeem up-to-date is. Soms toont de store geen Linux-distributies als je Windows nog niet helemaal is bijgewerkt, en dat kan frustrerend zijn.

Configureer je Linux-omgeving – dat saaie, maar noodzakelijke verhaal

Na installatie, start je de distro vanuit het startmenu. De eerste keer vraagt Linux om een gebruikersnaam en wachtwoord – precies zoals je gewend bent. Kies iets wat je niet snel vergeet, want als je het kwijtraakt, kan het herstellen lastiger zijn dan gedacht.

Begin met commands en los de meeste problemen op

Open je Linux-terminal vanuit het startmenu, of klik met rechts in Verkenner en kies “Linux shell openen hier” als die optie er is. Als WSL niet wil starten, of als commando’s zoals wsl of je distro niet worden herkend, ligt dat vaak aan een mismatch of een kleine reset.

Probeer eens om wsl --shutdown uit te voeren om alle WSL-instances te stoppen, en start je distro daarna opnieuw met wsl -d . Zorg er ook voor dat je firewall en antivirus WSL niet blokkeren.

Bij problemen kan het helpen om je distro opnieuw te installeren, of WSL helemaal te resetten met wsl --unregister . Let op: dat haalt je Linux-omgeving weg, dus maak back-ups als dat nodig is.

Tips voor een soepele WSL-ervaring op Windows 11

• Houd Windows up-to-date, zo voorkom je veel problemen.
• Check of ‘Windows-onderdelen’ goed zijn ingeschakeld, vooral Virtual Machine Platform voor WSL 2.
• Overweeg om WinGet te installeren voor makkelijkere app-beheer, zoals het updaten van je Linux-distributies of het installeren van nieuwe apps zonder telkens de store te gebruiken.
• Start PowerShell of Command Prompt als administrator voor wat extra opties.
• Leer wat handige commands zoals wsl --shutdown en wsl --help. Handig voor troubleshooting en om meer uit WSL te halen.

Veelgestelde vragen

Wat is WSL precies en waarom zou ik het gebruiken?

WSL is een soort Linux-omgeving binnen Windows, zonder dat je een virtuele machine nodig hebt of dicht moet dual-booten. Ideaal voor ontwikkelaars, systeembeheerders, of als je gewoon nieuwsgierig bent naar Linux, maar je hebt Windows nodig.

Kan ik GUI-apps draaien met WSL?

Ja, dat kan met WSL 2, maar het hangt af van je Windows-versie en setup. Vaak heb je daar een X-server zoals VcXsrv of Xming voor nodig, of gebruik je een recentere Windows die al betere ondersteuning biedt. Het werkt niet altijd vlekkeloos, maar het is zeker mogelijk.

Wil je meerdere Linux-distributies tegelijk gebruiken? Geen probleem!

Installeer verschillende distro’s via de store, wissel af met wsl -d , en je hebt je favoriete Linuxje al snel klaarstaan.

Is WSL veilig?

Over het algemeen wel, maar dat betekent niet dat je er onvoorzichtig mee moet zijn. Zorg dat Windows en je Linux-distributie altijd up-to-date zijn, en voorkom dat je scripts van onbetrouwbare bronnen draait. Goed wachtwoordgebruik en Windows Defender helpen hierbij.

Kort samengevat – wat te doen als het niet helemaal loopt zoals gepland

• Zorg dat Windows helemaal bijgewerkt is.
• Zet “Windows Subsystem for Linux” en “Virtual Machine Platform” aan via PowerShell of de GUI.
• Voer wsl --set-default-version 2 uit om snelheid te verbeteren.
• Installeer je favoriete Linux-distributie uit de store en maak hem klaar voor gebruik.
• Configureer je Linux-gebruiker; dat onderdeel mag je niet overslaan!
• Als de commands niet werken of WSL niet wil starten, probeer dan wsl --shutdown en herstart of installeer opnieuw.

Tot slot

Het opzetten van WSL kost soms wat geknoei, zeker als je systeem nog updates moet doornemen of bepaalde features niet actief waren. Vaak helpt een paar keer herstarten of opnieuw inschakelen. Maar als het eenmaal werkt, heb je ineens een wereld vol Linux-tools binnen handbereik, naast je Windows-omgeving. Echt handig voor coders, scriptjunkies of gewoon diegene die Linux willen proberen zonder al te veel gedoe. Hopelijk helpt deze gids je om problemen te voorkomen en snel aan de slag te gaan met Linux op Windows.

Samenvatting

• Zet WSL aan via Windows-onderdelen of via commandline.
• Upgrade naar WSL 2 voor betere prestaties.
• Installeer je favoriete Linux-distributie uit de Store.
• Configureer je Linux-gebruikersnaam — dat mag je niet overslaan!
• Begin met Linux-commando’s en los de meeste problemen snel op.