Het verwijderen van Windows 11 en het installeren van Windows 10 is niet iets wat je even in een kwartier regelt, maar als je de stappen goed volgt, gaat het zeker lukken zonder al te veel gedoe. Het belangrijkste om te onthouden is dat je een schone installatie uitvoert, waardoor al je gegevens op de Windows 11-schijf gewist worden. Zorg dus dat je vooraf een backup maakt van je belangrijke bestanden—kost je maar een paar minuten, maar kan je veel frustratie schelen. Niets zo vervelend als het verliezen van je mooie foto’s of werkbestanden omdat je een backup hebt overgeslagen. En mocht de ‘Ga terug’-optie nog beschikbaar zijn—wat tegenwoordig beetje raar is, want Microsoft maakt het niet heel eenvoudig—dan is dat de snelste manier. Ga dan naar Instellingen > Systeem > Herstel en klik op ‘Ga terug naar Windows 10’. Als het langer dan tien dagen geleden is dat je bent geüpdatet, verdwijnt die optie meestal, en moet je een andere aanpak zoeken.
Methode 1: Gebruik de ‘Ga terug’-optie (als die er nog is)
Dit is de snelste methode. Als je kort geleden bent geüpdatet, bewaart Windows een kopie van je vorige installatie in C:\Recovery. Ga daarheen of open meteen Instellingen > Systeem > Herstel. Als je de knop ‘Ga terug naar Windows 10’ ziet, klik erop, volg de instructies en meestal heb je binnen een paar minuten je oude systeem weer. Let wel—deze optie wordt soms uitgeschakeld als je systeembestanden hebt opgeruimd of als er al lange tijd niets is gedaan. Als het lukt, is het snel en makkelijk, en voorkom je dat je een USB met opstartbare Windows moet maken. Maar soms werkt het niet of faalt het: wees klaar om een andere oplossing te proberen. En nog belangrijker: zorg dat je laptop is aangesloten op stroom—een onverwachte stroomuitval mid-actie is een dure grap.
Methode 2: Maak een bootable USB-drive met Windows 10
Deze methode is handig als de ‘Ga terug’-knop weg is of de tijdslimiet voorbij is. Neem eerst een lege USB-stick van minimaal 8GB—geen uitzonderingen. Ga naar de officiële Microsoft-website en download de Windows 10 ISO via Microsofts downloadpagina. Gebruik daarna bijvoorbeeld Rufus (of een vergelijkbare tool) om je USB op te starten. Het komt erop neer: USB in de pc, ISO selecteren, op ‘Start’ klikken—geen hogere wiskunde, maar let goed op de instellingen. Je moet de partitietabel op GPT zetten voor UEFI-compatibele systemen, dat is tegenwoordig standaard. Als de USB klaar is, start je je PC opnieuw op en ga je het BIOS/UEFI in (vaak door op Del, F2 of een andere toets te drukken tijdens het opstarten). Stel de opstartvolgorde zo in dat de USB als eerste wordt geprobeerd. Sla de instellingen op en reboot. Zo weet je zeker dat de pc vanaf de USB opstart en kan installeren.
Methode 3: Windows 10 installeren vanaf USB
Sluit je USB aan en start je PC opnieuw op. Het zou nu automatisch vanaf de USB moeten booten. Volg de instructies op het scherm: kies je taal, tijdsinstellingen, toetsenbordindeling, enzovoort. Wanneer je bij het partisiescherm komt, zie je je huidige drives—verwijder die partities of formatteer ze (wees er zeker van dat je alles hebt geback-upt, want alles verdwijnt). Kies vervolgens de niet-toegewezen ruimte of de partitie waar je op wilt installeren en klik op ‘Volgende’. Windows 10 gaat aan de slag met installeren. Het is meestal een vrij rechttoe-rechtaan proces, al kunnen bepaalde hardware-issues voor wat extra gedoe zorgen. Er zullen wat herstarts plaatsvinden, maar je hebt wel volledig de touwtjes in handen: geen OEM-bloatware, gewoon een schone installatie. Na de installatie moet je mogelijk nog drivers installeren voor je videokaart, geluid en netwerk. Die haal je het beste direct bij de fabrikant van je hardware.
Extra tip: De opstartvolgorde aanpassen in BIOS / UEFI
Veel moderne computers gebruiken UEFI in plaats van ouderwets BIOS, maar het principe is hetzelfde. Herstart je computer, let op een korte prompt zoals F12, Esc of F10, en kies ‘Boot menu’. Zet de USB bovenaan de lijst, sla op, en start opnieuw op. Zo wordt de USB als eerste opstartvolgorde gebruikt en kun je beginnen met de installatie. Microsoft noemt dat ‘from USB booten’.
Na de installatie van Windows 10
Nadat Windows 10 erop staat, wordt meestal gevraagd om je productcode. Als je systeem eerder geactiveerd was, wordt je digitale licentie vaak automatisch herkend en geactiveerd. Zo niet, vul je je code in of sla je de actie even over en doe je dat later. Installeer je apps opnieuw en herstel je backups. Soms moet je nog drivers downloaden en installeren voor je hardware—ga daarvoor naar de website van de fabrikant en haal de nieuwste versies binnen. Gaat niet altijd meteen goed, vooral bij oudere of bijzondere hardware, dus bereid je daarop voor.
Tips om problemen te voorkomen
- Controleer of je hardware compatibel is met Windows 10. Anders kan het zijn dat onderdelen niet goed werken.
- Houd je Windows 10-productcode bij de hand; die heb je nodig voor activatie.
- Gebruik stroom, vooral bij laptops. Een onverwachte stroomfailure tijdens de installatie kan je hele systeem in de war sturen.
- Check fora en Reddit als je vastloopt; soms hebben anderen tips of oplossingen voor specifieke hardware issues.
- Organiseer je back-ups overzichtelijk zodat je snel alles terug kunt zetten als dat nodig is.
Veelgestelde vragen
Wat gebeurt er met mijn gegevens als ik Windows 10 opnieuw installeer?
Bij een schone installatie worden al je gegevens op die schijf verwijderd. Zorg dat je alles hebt geback-upt voordat je begint.
Kan ik terug naar Windows 11 nadat ik Windows 10 heb geïnstalleerd?
Ja, maar dan moet je opnieuw upgraden via Windows Update of een nieuwe installatie doen. Er is geen magisch terug-undo knop zodra je je schijf wist.
Hoe lang duurt het proces?
Afhankelijk van je hardware, meestal zo’n 30 minuten tot een uur. SSD’s maken het lekker snel.
Blijven mijn apps werken na de downgraden?
De meeste wel, maar soms moeten hardware-specifieke drivers of apps worden geüpdatet. Check dat vooraf als je downgrade overweegt.
Heb ik een nieuwe productcode nodig voor Windows 10?
Als je Windows 10 eerder hebt geregistreerd en geactiveerd op deze hardware, niet. Anders heb je er waarschijnlijk wel een nodig.
Samenvatting
- Maak een backup via externe schijf of cloud.
- Gebruik indien mogelijk de ‘Ga terug’-optie in Instellingen.
- Maak een opstartbare USB met Rufus en de Windows 10 ISO.
- Pas de opstartvolgorde in BIOS/UEFI aan zodat USB als eerste wordt geprobeerd.
- Volg de installatiewizard, verwijder oude Windows-partitie, en installeer opnieuw.
Hopelijk scheelt dit iemand een hoop geklungel. Vergeet niet je backups te doen en wees voorzichtig met het aanpassen van je BIOS-instellingen. Succes!