Het controleren op malware op Windows 11 klinkt misschien eenvoudig, maar soms zit er meer achter dan alleen op een knop klikken. Je merkt misschien dat je laptop langzaam wordt, dat er vreemde pop-ups verschijnen, of dat je gewoon het idee hebt dat er iets niet klopt. De eerste stap is meestal Windows Security (ook wel Windows Defender genoemd, maar dat maakt niet uit — het zit allemaal in hetzelfde pakket). Maar uit ervaring weet ik dat een snelle scan vaak niet alles vindt, vooral als malware heel sluwer of diep ingebed is. Een grondige volledige scan uitvoeren en bij twijfel zelfs een derde partij inzetten, kan een wereld van verschil maken. Het geeft je rust dat je systeem schoon is en geen ongewenste digital guests meer binnen laat.
Hoe controleer ik op malware in Windows 11
Begin bij Windows Security — de basis
Open eerst Windows Security. Dat doe je door op de Startknop te klikken, “Windows Security” te typen en de app te openen. Het zit standaard in Windows 11, dus je hoeft niets extra’s te installeren, tenzij je dat wilt. Eenmaal binnen, ga naar Virus & Threat Protection. Dit is het overzicht waar je je beveiligingsstatus kunt zien en scans kunt starten.
Een snelle scan uitvoeren — voor een korte check
Een snelle scan is ideaal voor dagelijks gebruik. Het is snel — meestal binnen vijf minuten — en zoekt in de plekken waar malware zich vaak verstopt. Bijvoorbeeld als je systeem trager wordt of je op een verdachte link hebt geklikt. Maar als je vermoedt dat er meer aan de hand is, blijf dan niet hangen in de snelle scan. Het is vooral bedoeld voor een snelle check en geeft aan welke acties nodig zijn of het quarantine van verdachte bestanden.
Voor echt zekerheid: een volledige scan
Dit is de serieuze aanpak. Een volledige scan zoekt in elk hoekje van je harde schijf, inclusief de verborgen plekjes. Het kost wat meer tijd — meestal minstens 30 minuten, afhankelijk van je systeem — maar het is het waard als je vermoedt dat je systeem geïnfecteerd is. Ga in Windows Security naar Virus & Threat Protection en klik onderaan op Scan Options. Kies daar voor Full Scan en druk op start. Soms gaat het wat traag op oudere of volle systemen, maar geduld is cruciaal. Soms helpt het om de scan opnieuw te draaien of je systeem in Veilige Modus te zetten. En als malware gevonden wordt, volg dan de prompts goed op — verwijder de verdachte bestanden of voer een reset uit als dat nodig is. Bij twijfel, zoek hulp via betrouwbare handleidingen of forums.
Derde partij antivirussoftware inzetten als het niet lukt
Heb je scans gedaan, maar blijf je rare dingen zien of worden malwaredreigingen niet herkend? Overweeg dan om een betrouwbare antivirus van derden te proberen, zoals Norton of Bitdefender. Vaak bieden deze net wat meer robuuste detectiemogelijkheden en real-time bescherming. Houd er rekening mee dat ze meestal een abonnement vereisen, maar daardoor wel meer kunnen achterhalen dan Windows Security. Tijdens installatie kan het nodig zijn om Windows Security tijdelijk uit te schakelen of je meldingen te negeren, dus hou dat in de gaten.
Uit praktijkervaring weet ik dat scans soms vastlopen of niet goed willen werken, zeker als de boel al behoorlijk geïnfecteerd is. Een herstart of het draaien van een scan in Veilige Modus kan dan helpen. En heb je malware gevonden, volg dan de aanwijzingen zorgvuldig — verwijder de boel of voer een reset uit als dat nodig is. En wees niet bang om hulp te zoeken via forums of gidsen voor malwareverwijdering.
Handige tips om malware te voorkomen
- Houd Windows Security en je extra tools altijd up-to-date — malware ontwikkelt zich razendsnel.
- Plan regelmatig scans in: een korte scan wekelijks en een volledige dat elke maand.
- Wees voorzichtig met downloads, vooral van onbetrouwbare bronnen. Heb je ergens een twijfeltje? Open het dan niet.
- Maak regelmatig backups van belangrijke bestanden. Mocht je toch geïnfecteerd raken, dan red je je data makkelijker.
- Blijf op de hoogte van nieuwe bedreigingen en malware-trends — het is een soort wapenwedloop.
Veelgestelde vragen
Hoe vaak moet ik controleren op malware?
De meeste mensen doen wekelijks een snelle scan en eens per maand een uitgebreide scan. Als je veel online doet of met gevoelige data werkt, is vaker checken zeker geen gek idee.
Kan ik volledig op Windows Security vertrouwen?
Voor basisveiligheid volstaat het, ja — het zit ingebakken in Windows en beschermt je tegen de meeste dingen. Maar als je in een risicovolle omgeving zit of extra gemoedsrust wilt, is het verstandig om een derde partij antivirus toe te voegen. Het is een beetje zoals een extra slot op je deur; meer gemoedsrust dus.
Wat doe ik als malware wordt gevonden?
Volg de aanwijzingen op om de verdachte bestanden te quarantine-en of te verwijderen. Soms is malware zo diep ingebed dat je een systeemherstel of zelfs een volledige reset moet doen. Ga niet overhaast te werk en negeer herhaalde waarschuwingen niet — dat zijn vaak tekenen dat het probleem niet echt weg is.
Hoe weet ik of mijn PC malware heeft?
Vooral als je computer traag wordt, plots pop-ups krijgt, vreemde activiteiten vertoont of nieuwe onbekende iconen en programma’s ziet, is dat een signaal. Vertrouw op je gevoel en doe een scan als je twijfelt.
Kan malware mijn bestanden beschadigen?
Zeker. Ransomware kan je data versleutelen, Trojanen kunnen mee lektappen of informatie stelen. Daarom is het zo belangrijk om regelmatig te scannen en backups te maken — je digitale verzekering.
Samenvatting
- Open Windows Security
- Ga naar Virus & Threat Protection
- Voer een snelle scan uit
- Doe een volledige scan
- Overweeg een derde partij antivirus
Tot slot
Het is echt niet ingewikkeld om te leren hoe je malware op Windows 11 opspoort. Het belangrijkste is dat je het regelmatig doet en het onderdeel maakt van je routine. Vaak blijven mensen wegkijken van de simpele scans, totdat het misgaat. Maar een grondige scan af en toe kan je uren frustratie en herstelwerk besparen. Blijf je software up-to-date, wees voorzichtig online en neem niets voor lief als je systeem raar doet. Malware ontwikkelt zich snel, dus blijf zelf ook alert. Zo houd je je PC veilig en werk je zorgeloos verder.
Ik hoop dat deze tips je een stap verder helpen. Succes en blijf veilig online!