Hoe verhoog je de RAM-snelheid in Windows 11
Voelt je Windows 11 snelheidsmonstertje ineens veel trager? Dan kan het verhogen van de RAM-snelheid misschien de oplossing zijn. Vaak gaat het om wat instellingen aanpassen, in plaats van meteen nieuwe hardware kopen. Een fijne gedachte, toch? Maar wees gewaarschuwd: met BIOS-instellingen knoeien kan soms als een minefield voelen, zeker als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Neem je tijd, doe het rustig aan, en de kans is groot dat je performance een stuk beter wordt zonder dat je iets verpest.
Update je BIOS
De eerste stap is meestal je BIOS up-to-date krijgen. Dat oude firmware-onderdeel op je moederbord kan namelijk een bottleneck vormen. Een update kan problemen oplossen en soms zelfs je RAM-ondersteuning verbeteren.
Ga daarvoor naar de website van je moederbordfabrikant, zoek je model en kijk of er een nieuwe BIOS-versie beschikbaar is. Ze geven meestal duidelijke instructies, vaak gaat het om het maken van een USB-stick met de update erop. Een correcte BIOS-flash is cruciaal – een foutje kan je motherboard onbruikbaar maken. Maar als je het goed doet, merk je al snel dat je RAM soepeler op snelheid draait.
Tip voor gevorderden: Sommige tools, zoals AFUDOS bij AMI BIOS, kunnen je helpen bij het flashen. Check de handleiding van je moederbord voor de juiste methode.
Startprogramma’s beheren
Vervelend, maar essentieel: voorkom dat er teveel programma’s automatisch opstarten. Als je RAM meteen vol zitten zodra Windows 11 opstaat, gaat alles een stuk trager.
Open Taakbeheer met Ctrl + Shift + Esc en ga naar het tabblad Start-up. Daar zie je wat er opstart, en je kunt schrappen wat niet nodig is. Minder opstartprogramma’s betekent sneller booten en een reactievermogen dat veel prettiger is. Let wel: voorkom dat je belangrijke diensten uitschakelt, dat kan problemen geven.
Tip: In Windows 11 kun je ook naar Instellingen > Apps > Opstarten gaan voor een gebruiksvriendelijker overzicht.
Activeer XMP/AMP in BIOS
Nu komt de techniek om de hoek kijken. Door XMP (Extreme Memory Profile) of AMP te activeren, zet je je RAM op de snelheid waarvoor hij ontworpen is. Dat is meestal aanzienlijk sneller dan de standaardwaarde.
Herstart je PC en ga het BIOS in (meestal door op F2, Delete of een andere toets te drukken tijdens het opstarten). Zoek naar de tabbladen Overclocking of Memory. Daar kun je XMP inschakelen – de BIOS doet meestal automatisch het werk door de juiste snelheden en timings te detecteren. Sla je instellingen op en sluit af. Soms vind je deze optie onder Geavanceerd > Overclocking > XMP. Na het instellen merk je meteen dat je RAM veel sneller wordt.
Kort advies: BIOS-scripts aanpassen wordt niet vaak uitgevoerd, en is meestal niet nodig. Blijf bij de grafische interface als je het veilig wilt houden.
Wil je controleren of de snelheden inderdaad omhoog gingen? Open dan Taakbeheer > Prestaties > Geheugen. Of gebruik een tool zoals CPU-Z voor gedetailleerde info.
Houd je RAM overzichtelijk
Een beetje opruimen kan ook helpen. Windows 11 verwerkt dit meestal wel, maar handmatig wat schoonmaken geeft net dat extra duwtje in de rug.
Gebruik daarvoor Schijfopruiming door Windows + R te drukken, cleanmgr in te typen en op enter te drukken. Verwijder tijdelijke bestanden en oude installaties die je niet meer gebruikt. Ook onnodige apps verwijderen via Instellingen > Apps > Installed apps helpt om RAM rustiger te houden. Een reboot is meestal ook verfrissend en zorgt dat achtergrondprocessen verdwenen zijn.
Pas virtueel geheugen aan
Virtueel geheugen is een soort reserve-back-up voor je RAM, waarbij een stuk van je harde schijf als extra geheugen wordt ingezet. Het is niet zo snel als echt RAM, maar voorkomt crashes en zorgt dat je systeem stabiel blijft bij hoge belasting.
Ga naar Instellingen > Systeem > Over deze pc > Geavanceerde systeeminstellingen. Klik onder het tabblad Geavanceerd op Instellingen bij Prestaties. Ga vervolgens naar Geavanceerd en klik op Wijzig bij Virtueel geheugen. Haal het vinkje weg bij 自动 beheer paginabestand voor alle stations. Selecteer je systeemschijf (meestal C:) en stel hier de initial- en maximale grootte in op ongeveer 1.5 tot 3 keer je RAM-capaciteit (bijvoorbeeld 24.000 MB tot 48.000 MB voor 16 GB RAM). Klik op Instellen en daarna op OK. Herstart je PC om de wijzigingen door te voeren.
Tip voor de liefhebbers: Je kunt virtueel geheugen ook via de opdrachtprompt of PowerShell instellen, maar de grafische methode is makkelijker en veiliger.
Handige tips om je RAM sneller te maken in Windows 11
- Regelmatige onderhoudsbeurten: Verwijder overbodige bestanden en ongebruikte programma’s om je RAM gezond te houden.
- Let op achtergrondprocessen: Gebruik Taakbeheer of Resource Monitor (typen
resmonin Run) om te zien wat er allemaal op je RAM zit te sluimeren. Sluit apps die je niet gebruikt. - Hardware upgraden: Als alles niet helpt, is meer RAM of snellere modules de snelste oplossing. Check je huidige RAM via Taakbeheer > Prestaties > Geheugen.
- System updates: Houd Windows en je drivers up-to-date. Soms bevatten updates optimalisaties voor snelheid en stabiliteit. Gebruik daarvoor Windows Update.
- Power settings aanpassen: Zet je energieplan op Hoog prestaties. Dit doe je via Configuratiescherm > Hardware en geluid > Energiebeheer of snel via het taakbalkmenu (Windows + A).
Veelgestelde vragen
Kan ik de RAM-snelheid verhogen zonder nieuwe hardware?
Absoluut! De meeste verbeteringen haal je uit het aanpassen van instellingen, zoals BIOS-updates, XMP-activering en virtueel geheugen. Veel gebruikers zien al snel dat hun RAM daarmee sneller loopt, zonder dat ze extra DDR-sticks hoeven te kopen.
Heeft een BIOS-update invloed op de RAM-snelheid?
Dat kan zeker. Soms verbeteren updates de ondersteuning voor nieuwe RAM-modules of lossen bugs op die de snelheid beperken. Als de release-opmerking niet specifiek over RAM gaat, is het misschien niet echt merkbaar.
Wat is virtueel geheugen en waarom zou ik het gebruiken?
Virtueel geheugen is als een vangnet: het gebruikt stukjes van je harde schijf als extra RAM. Het is trager, maar zorgt er wel voor dat je systeem niet vastloopt als het RAM vol is. Handig bij stoutmoedige multitasking of zware bestanden.
Hoe weet ik of mijn RAM-snelheid omhoog is gegaan?
Simpelweg: controleer dat met Taakbeheer of tools zoals CPU-Z. Daar zie je precies wat voor snelheid je RAM nu draait.
Is het riskant om BIOS-instellingen te veranderen?
Over het algemeen niet, mits je voorzichtig te werk gaat. Volg de instructies en blijf bij de opties die je begrijpt. Het is slim om de oorspronkelijke instellingen op te schrijven voordat je begint. Bij het flashen van BIOS zijn er speciale tools zoals Asus EZ Flash of Gigabyte Q-Flash die het proces veiliger maken.
Kort samengevat: een beetje experimenteren met BIOS en instellingen kan je prestaties flink verbeteren. Het is een goedkope manier om je systeem sneller en stabieler te maken – en je hoeft geen dure upgrades te doen. Het voelt als een kleine tuning voor je PC, en dat kan de levensduur en snelheid flink versterken.
Hopelijk helpen deze tips je PC weer lekker vlot te laten draaien, zonder dat je jezelf in de knoei werkt. Succes!